Reanimacja – Medyczne zbiegi ratunkowe zmierzające do przywrócenia czynności życiowych tj. krążenie krwi, przywrócenia oddechu, oraz świadomości. ( tak więc jeżeli po reanimacji u poszkodowanego powróci oddech krążenie oraz świadomość mówimy ze osoba była reanimowana ).
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa – Medyczne zabiegi ratunkowe zmierzające do przywrócenia czynności życiowych tj. krążenie krwi oraz przywrócenie oddechu bez powrotu świadomości.( te czynności nazywają się tez jako „podstawowe podtrzymanie życia” PPŻ, u osoby po wykonanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej nie powróci świadomość ).
Rozpoczęcie zabiegów ( RKO ) musi być równoznaczne z zapewnieniem sobie i osobom znajdującym się w pobliżu bezpieczeństwa własnego. Tak wiec jeżeli poszkodowany będzie znajdował się w miejscu niebezpiecznym pierwszą czynnością będzie wyeliminowanie czynnika zagrażającego poprzez wezwanie odpowiedniej służby ratunkowej, bądź pomoc innych postronnych osób. Mogą występować również okoliczności wypadku / zdarzenia bardzo niebezpieczne dla udzielającego pomocy poszkodowanemu. W tego typu sytuacji należy odstąpić od bezpośrednich czynności ratowniczych.
Kolejnym etapem jest sprawdzenie stanu przytomności poszkodowanego poprzez potrząśnięcie za ramiona i zadanie pytania np. „Co się stało?”,”Jak pan się nazywa?”.
Następnie udrażniamy drogi oddechowe ( odchylając głowę ku tyłowi wysuwając żuchwę na szczękę ). W przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa nalezy wysunąć tylko żuchwę ku górze bez oschulania głowy ku tyłowi. Obserwujemy również wnętrze jamy ustnej, czy nie ma np. pozostałości jedzenia bądź innego przedmiotu, który może powodować niedrożność oddechową. Jeżeli jesteśmy w stanie, należy usunąć ten przedmiot z jamy ustnej.
Teraz przechodzimy do sprawdzenia oddechu ( pochylamy się nad głową poszkodowanego i obserwujemy ruchy klatki piersiowej, wyczuwamy ciepłe powietrze na swoim policzku oraz nasłuchujemy oddech ). Na czynność sprawdzenia oddechu poświęcamy dokładnie 10 sekund, i w tym czasie mamy zaobserować, wyczuć 2-3 oddechy. Może występować również odech agonalny, który jest opisywany jako ciężki, głośny, charczący. Jest to wskazanie do rozpoczęcia resuscytacji.
Jeżeli oddech jest prawidłowy układamy poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, kontrolując oddech co 1 min i oczekujemy na nadejście pomocy. Jeżeli poszkodowany jest urazowy, pozostaje w pozycji zastanej. Natomiast jeżeli oddechu nie wyczuwamy bądź oddech jest bardzo rzadki nadajemy poszkodowanemu priorytet bezpośredniego zagrożenia życia i dalej wykonujemy następujące czynności:
Teraz wzywamy pogotowie ratunkowe udzielając odpowiednich informacji dyspozytorowi ( może to zrobić osoba która wcześniej poprosiliśmy o pomoc, 999, 112 ).
Wykonujemy zewnętrzny masaż serca uciskając klatkę piersiową 30 razy na głębokość 5 – 6 cm, ( częstotliwość ucisków musi być jednolita, należy pamiętać o wyproście ramion w stawie łokciowym podczas masażu, i powinna wahać w zakresie 100 – 120 usiśnięć / minutę ).W przypadku niemowląt, czyli od urodzenia do 12 miesiąca życia, cykl RKO wynosi 3:1
Po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej przechodzimy do wykonania 2 oddechów ratowniczych ( pochylamy się nad głową poszkodowanego, odchylamy jego głowę ku tyłowi udrażniamy drogi oddechowe, zaciskamy nos poszkodowanego i obejmując usta reanimowanego wykonujemy 2 oddechy ratownicze – klatka piersiowa ma się podnieść i opuścić ). W przypadku pacjenta urazowego, w celu wykonania oddechu ratowniczego, wysywamy tylko żuchwę ku górze. Należy pamiętać, że oddechy ratownicze wykonujemy z zabezpieczeniem swoich ust od ust poszkodowanego, specjalną maseczką do RKO.
Wyjątki, w których przed uciskaniem klatki piersiowej należy najpierw wykonać 5 pierwszych oddechów ratowniczych:
- dzieci
- osoby podtopione
- osoby zadławione
- zadzieżgnięci (powieszeni)
Gdy jest dostępne AED, czyli automatyczny defibrylator zewnetrzny, należy go użyć zaraz po sprawdzeniu oddechu, przed rozpoczęciem uciskania klatki piersiowej. Tego typu urządzenie znajduje się między innymi na lotniskach, stacjach metra, w dużych centrach handlowych. Jest ono dostępne dla każdego świadka zdarzenia i w razie potrzeby należy bezwłocznie jego użyć. Na urządzeniu występuje szybka, łatwa instrukcja użycia.
RKO możemy przerwać jeżeli: dotrze pogotowie, wyczerpią się nasze siły, poszkodowany zacznie oddychać (czynność oddechu sprawdzamy 3 cykle)