(…tylko szybka reakcja i posiadanie pewnych umiejętności pozwalają na przeżycie osoby znajdującej się w zagrożeniu…)
Utonięciem – nazywamy uduszenie na wskutek zalania dróg oddechowych płynną cieczą ( najczęściej będzie to woda)
Tonięciem – nazywamy stan, w którym ofiara broni się za wszelką cenę przed skutkiem utonięcia. W tym stanie ta osoba wykorzysta maksymalnie wszystkie swoje siły do samoratowania.
Mechanizm procesu tonięcia:
Wstrzymanie oddechu – Na początku poszkodowany broni się przed zalaniem wodą poprzez wstrzymanie oddechu. Trwa to do momentu gdy gromadzący się dwutlenek węgla w organizmie osiągnie taki poziom, że pobudzi ośrodek oddechowy i nastąpi wznowienie oddychania niezależnie od woli poszkodowanego.
Rozpoczęcie oddychania – Ponieważ woda może zalewać jamę ustną i dalej przedostawać się do dróg oddechowych, tonący broni się przed tym i zaczyna ją połykać, trwa to do momentu gdy żołądek będzie całkowicie wypełniony wodą i dojdzie do wymiotów.
Napływ wody do drób oddechowych – Zjawisko to doprowadza do odruchowego kurczu krtani, jednak pogłębia się niedotlenienie poszkodowanego ( który nie oddycha ) doprowadza do utraty świadomości, otwarcia obkurczonej krtani i swobodnego przedostania się wody do płuc.
Skutki procesu tonięcia:
Tonięcie w wodzie słodkiej – Woda słodka w porównaniu z krwią ma niższe stężenie jonów i dostając się do płuc jest wchłaniana do naczyń włosowatych krążenia płucnego na zasadzie wyrównania ciśnień. Dostając się do krwi powoduje rozpad czerwonych krwinek i uwalnianie potasu, stąd ryzyko migotania komór serca. Tak więc przy tonięciu w wodzie słodkiej w płucach nie ma wody, ponieważ cała przenika do układu krążenia.
Tonięcie w wodzie słonej – Woda słona w porównaniu z krwią ma wyższe stężenie jonów, co powoduje napływanie wody z naczyń krwionośnych płuc po pęcherzyków płucnych na zasadzie wyrównania ciśnień, wywołując obrzęk płuc. Mieszanie jej z naturalną zawartością pęcherzyków płucnych prowadzi do powstania piany, której nie da się usunąć bez użycia ssaka.
Postępowanie medyczne w przypadku utonięcia:
- Rozpoczynamy zabiegi od stabilizacji kręgosłupa szyjnego, połączonego z równoczesnym udrożnieniem dróg oddechowych. Szczególnie jest to istotne w przypadku podejrzenia skoku do płytkiej wody!
- Sprawdzamy przytomność poszkodowanego ( potrząśnij za ramiona i spytaj czy wszystko w porządku ) !
- Nawet jeśli poszkodowany jest przytomny, należy cały czas ( do momentu dowiezienia do szpitala ) stabilizować kręgosłup szyjny!
- Wzywamy pomoc ! ( pogotowie ratunkowe 999, straż pożarna 998, policja 997 lub 112) !
- Udrażniamy drogi oddechowe nieprzytomnego. Należy oczyścić jamę ustną z zanieczyszczeń ( rośliny, wymiociny ). Nigdy jednak nie należy kierować głowy na bok ( ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego ). Z tego samego powodu udrażniając drogi oddechowe nie odchylamy głowy poszkodowanego ku tyłowi, tylko unosi się żuchwę!
- Sprawdzamy oddech ( 10 sekund obserwacji klatki piersiowej i słuchanie nad ustami poszkodowanego) !~
- Przy braku oddechu wykonujemy 5 oddechów ratowniczych!
- Jeżeli istnieje podejrzenie aspiracji ciała obcego do dróg oddechowych możemy wykonać 5 uciśnięć na nadbrzusze w kierunku mostka !
- Rozpoczynamy reanimację ( 30 : 2 ) !
Uwaga! Nawet jeśli poszkodowany prezentuje objawy śmierci klinicznej i ma obniżoną temperaturę ciała, nie należy odstępować od jego ratowania!!! Hipotermia daje większe szanse na przeżycie, ponieważ reakcje zachodzące w organizmie zostają wtedy spowolnione (obumieranie komórek mózgowych). Konieczne jest również ogrzewanie organizmu poszkodowanego.